Ο Γλαύκος Κληρίδης (24 Απριλίου 1919 – 15 Νοεμβρίου 2013) υπήρξε μια κεντρική φυσιογνωμία της νεότερης πολιτικής σκηνής της Κύπρου. Διετέλεσε Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας από το 1993 έως το 2003, ενώ προηγουμένως είχε αναλάβει καίρια πολιτικά αξιώματα όπως βουλευτής, Πρόεδρος της Βουλής και ηγέτης του Δημοκρατικού Συναγερμού (ΔΗΣΥ).
Γεννημένος στη Λευκωσία από εύπορη οικογένεια, ο Γλαύκος Κληρίδης σπούδασε νομική στο Λονδίνο και επέστρεψε για να ασκήσει το επάγγελμα του δικηγόρου στην Κύπρο τη δεκαετία του 1950. Από νωρίς εντάχθηκε ενεργά στον απελευθερωτικό αγώνα της ΕΟΚΑ κατά της βρετανικής αποικιοκρατίας, συμμετέχοντας στις διαπραγματεύσεις της Συνδιάσκεψης του Λονδίνου το 1959 απ’ όπου προέκυψε η ανεξαρτησία της Κυπριακής Δημοκρατίας. Η πολιτική του σταδιοδρομία εκτυλίχθηκε μετέπειτα σε καίρια αξιώματα, καθιστώντας τον έναν από τους πλέον κεντρικούς πρωταγωνιστές στην πολιτική ζωή του νησιού για πάνω από μισό αιώνα.
Οι Ρίζες και τα Πρώτα Βήματα
Οι ρίζες του Γλαύκου Κληρίδη βρίσκονται στην καρδιά της Λευκωσίας, όπου γεννήθηκε το 1919 σε μια ευυπόληπτη οικογένεια της αστικής τάξης. Ο πατέρας του Ιωάννης υπήρξε διακεκριμένος δικηγόρος και δήμαρχος της πρωτεύουσας. Μετά τις εγκύκλιες σπουδές του στην Κύπρο και τη Βρετανία, ο νεαρός Γλαύκος επέλεξε να ακολουθήσει τα χνάρια του πατέρα του στο επάγγελμα του νομικού.
Όμως, τα γεγονότα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου διέκοψαν τις ακαδημαϊκές του σπουδές. Το 1939, στην ηλικία των 20 ετών, ο Κληρίδης κατατάχθηκε εθελοντικά στη Βρετανική Βασιλική Αεροπορία. Για τις ηρωικές του υπηρεσίες αναφέρθηκε σε πολεμικό ανακοινωθέν, αν και το 1942 το αεροσκάφος του καταρρίφθηκε με αποτέλεσμα να συλληφθεί αιχμάλωτος από τους Γερμανούς για τρία χρόνια (“Glafcos Clerides obituary”). Η τραυματική εμπειρία αυτή όξυνε περαιτέρω τα πατριωτικά του αισθήματα.
Ο Αγώνας για την Ελευθερία
Επιστρέφοντας μετά τον πόλεμο στην Κύπρο, ο Γλαύκος Κληρίδης ολοκλήρωσε τις νομικές του σπουδές και άσκησε το επάγγελμα του δικηγόρου καθ’ όλη την δεκαετία του ’50. Παράλληλα, εμπλέκεται ενεργά στον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα της ΕΟΚΑ κατά της βρετανικής αποικιοκρατίας, υπό το ψευδώνυμο “Υπερείδης. Υπερασπίζεται δικαστικά αγωνιστές της Οργάνωσης και συγκεντρώνει στοιχεία για περιπτώσεις καταπάτησης ανθρωπίνων δικαιωμάτων από τις βρετανικές αρχές (“Έφυγε απο τη ζωή ο Γλαύκος Κληρίδης – Βιογραφικό”).
Η ενασχόλησή του με τον Αγώνα τον οδηγεί το 1959 στη Συνδιάσκεψη του Λονδίνου, όπου διαπραγματεύεται εκ μέρους της ελληνοκυπριακής πλευράς τους όρους της ανεξαρτησίας της Κύπρου. Κατά την ίδια μεταβατική περίοδο (1959-1960) διορίζεται Υπουργός Δικαιοσύνης, ενώ ηγείται της ελληνοκυπριακής αντιπροσωπείας στη Μικτή Επιτροπή για την ετοιμασία του Συντάγματος της ανεξάρτητης Κυπριακής Δημοκρατίας.
Ο Γλαύκος Κληρίδης στην πορεία προς την Κορυφή
Με την ίδρυση της Κυπριακής Δημοκρατίας το 1960, ο Γλαύκος Κληρίδης εκλέγεται βουλευτής του δεξιού “Πατριωτικού Μετώπου” και αμέσως μετά αναλαμβάνει την προεδρία της Βουλής των Αντιπροσώπων, αξίωμα που θα κατέχει για 16 ολόκληρα χρόνια. Πολλές φορές, λόγω των συχνών απουσιών του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου στο εξωτερικό, θα αναλάβει καθήκοντα και του Προέδρου της Δημοκρατίας.
Δύσκολες δοκιμασίες όμως επίκεινται για τον Κληρίδη και την Κύπρο. Μετά το πραξικόπημα της ελληνικής χουντικής κυβέρνησης εναντίον του Μακαρίου το 1974 και την τουρκική εισβολή που ακολούθησε, ο Κληρίδης αναλαμβάνει και πάλι τα προεδρικά καθήκοντα έως την επιστροφή του τελευταίου. Η πολιτική παρουσία του Γλαύκου Κληρίδη εισέρχεται σε νέα φάση το 1976, όταν ιδρύει το δεξιό κόμμα του Δημοκρατικού Συναγερμού (ΔΗΣΥ).
Η κορυφαία όμως στιγμή της πολιτικής πορείας του επέρχεται το 1993, όταν ο Κληρίδης εκλέγεται Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας και επανεκλέγεται το 1998 για δεύτερη πενταετή θητεία στην προεδρία. Πρέπει να σημειωθεί ότι κατά την κρίσιμη περίοδο της δεκαετούς προεδρίας του πέτυχε την επίτευξη του μείζονος εθνικού στόχου – την ολοκλήρωση των απαραίτητων διαπραγματεύσεων για την ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 2004 (“13 χρόνια από την ένταξη της Κύπρου στην Ε.Ε.-Πότε έγινε η αίτηση-ποιος υπέγραψε-Όλα τα στάδια”).
Η βαθιά εμπλοκή του Γλαύκου Κληρίδη στα δρώμενα της σύγχρονης κυπριακής ιστορίας για πάνω από μισό αιώνα αναδεικνύει μια πολυσχιδή και σημαίνουσα προσωπικότητα. Αγωνιστής, νομικός, πολιτικός ηγέτης και τελικά Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, ο Γλαύκος Κληρίδης άφησε ανεξίτηλο το στίγμα του σε κρίσιμες καμπές της πατρίδας του. Ωστόσο, παρά την οριστική επίτευξη του στόχου της ευρωπαϊκής ένταξης, το μείζον ζήτημα της επανένωσης της διχοτομημένης Κύπρου έμεινε άλυτο.
Βιβλιογραφία
Ινστιτούτο Γλαύκος Κληρίδης. (2024).
Κυπριακά Ταχυδρομεία. (χ.χ.). Για το Ινστιτούτο Γλαύκος Κληρίδης.
Για αυτό το άρθρο χρησιμοποιήθηκαν ανθρώπινος παράγοντας και τεχνητή νοημοσύνη. Δείτε τους Όρους Χρήσης της ιστοσελίδας.