Ο Άγιος Μακάριος Νοταράς υπήρξε μία από τις πιο λαμπρές μορφές της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Ως ταπεινός ιεράρχης, αλλά και ως συγγραφέας και δάσκαλος, σημάδεψε την πνευματική πορεία του Γένους.
Η ζωή και το φωτεινό παράδειγμα του, Άγιος Μακάριος
Ο Άγιος Μακάριος γεννήθηκε το 1731 στα Τρίκαλα Κορινθίας και καταγόταν από την αριστοκρατική οικογένεια των Νοταράδων, η οποία είχε δώσει σημαντικές εκκλησιαστικές μορφές. Ήδη από μικρός διακρίθηκε για την ευσέβεια και την αγάπη του για τον συνάνθρωπο, ενώ είχε κλίση προς τη μοναχική ζωή.
Αρχικά δίδαξε ως δάσκαλος στην περιοχή του αμισθί για έξι χρόνια. Το 1765, σε ηλικία μόλις 34 ετών, εξελέγη Μητροπολίτης Κορίνθου. Αφοσιώθηκε στην αναμόρφωση της τοπικής Εκκλησίας, ιδρύοντας σχολεία, ανακαινίζοντας ναούς και βελτιώνοντας τη μόρφωση του κλήρου.
Την περίοδο της Τουρκοκρατίας, ο Άγιος Μακάριος συμμετείχε ενεργά στους απελευθερωτικούς αγώνες. Το 1770 ύψωσε τη σημαία της επανάστασης στα Τρίκαλα, ενώ βοήθησε οικονομικά πολλούς αγωνιστές όπως τον Αδαμάντιο Κοραή.
Αργότερα, εξορίστηκε άδικα από τη θέση του Μητροπολίτη και ταξίδεψε σε πολλά νησιά του Αιγαίου ως ιεραπόστολος. Μόνασε στην Πάτμο, τη Χίο και αλλού, ενώ συνέβαλε τα μέγιστα στην ίδρυση της Ιεράς Μονής Ευαγγελισμού στην Ικαρία. Παράλληλα, συνέγραψε πολλά βιβλία και μετέφρασε έργα των Πατέρων της Εκκλησίας.
Ο ίδιος κοιμήθηκε στις 17 Απριλίου του 1805 στη Χίο, αφήνοντας πίσω του τεράστια πνευματική κληρονομιά.
Ο ανεκτίμητος θησαυρός των συγγραμμάτων του
Το μεγαλύτερο ίσως κομμάτι της πνευματικής κληρονομιάς που άφησε ο Άγιος Μακάριος είναι τα συγγράμματά του. Κυριότερο έργο του θεωρείται η Φιλοκαλία, μια πεντάτομη ανθολογία κειμένων των ασκητικών Πατέρων που εκδόθηκε το 1782.
Επίσης, ο Άγιος συνέγραψε τα βιβλία “Περί συνεχούς Μεταλήψεως”, “Ευεργετινός” και “Ιερά Κατήχηση του Πλάτωνα Μόσχας”. Παράλληλα, μετέφρασε έργα του Αγίου Συμεών του Νέου Θεολόγου και άλλων Πατέρων από τα πρωτότυπα ελληνικά στη νεοελληνική δημοτική γλώσσα.
Τα συγγράμματά του διακρίνονται για το βαθύ τους περιεχόμενο, το οποίο αντλεί από τη μελέτη των αρχαίων πατερικών κειμένων. Παράλληλα, ο γλαφυρός και παραστατικός του λόγος καθιστά τα έργα του εύληπτα και προσιτά στο ευρύ κοινό.
Μέσα από τα βιβλία του, ο Άγιος Μακάριος εισήγαγε μια νέα πνευματικότητα που εστίαζε στη σπουδή των πατερικών κειμένων, τη συχνή Θεία Κοινωνία και τον νηπτικό βίο. Η επιρροή του υπήρξε τεράστια στη διαμόρφωση της νεοελληνικής θεολογίας και ευρύτερα των γραμμάτων.
Η πνευματική κληρονομιά του Αγίου Μακαρίου παραμένει ζωντανή και φωτίζει τις καρδιές όσων επιθυμούν να πλησιάσουν τον Θεό. Το φημισμένο ρητό του «Διάβαζε και προχώρα» αποτελεί οδηγό για κάθε αναζητητή της αλήθειας.
Βιβλιογραφία
Paschos, P. V. (1977). [“Ecclesiastical Publications for the hundred and fiftieth Anniversary of the Nation”, no. 7] and Μακάριος Νοταράς [Makarios Notaras], Athens 1974. ojs.lib.uom.gr
Ζοζουλάκ, ΙΑΝ. (2010). [PDF] Μακάριος Νοταράς και Νικόδημος ο Αγιορείτης, συντάκτες της Φιλοκαλίας. foliageographica.sk
Παπαγεωργίου, Β.Γ. (2022). Ο βίος του Μακαρίου Νοταρά (1731-1805): Η αποδοχή και εδραίωση των Πατέρων στη νεότερη ιστορία της Ελλάδος. ikee.lib.auth.gr
Για αυτό το άρθρο χρησιμοποιήθηκαν ανθρώπινος παράγοντας και τεχνητή νοημοσύνη. Δείτε τους Όρους Χρήσης της ιστοσελίδας.